Batum tatları

Arda TÜRKMEN – Hürriyet Pazar 23 Haziran 2013

Batum tatları

Uzayan peynirler, çıtır çıtır hamur işleri, tadına doyulmaz et yemekleri… En az 10 kez kaldırılması şart olan kadehler, kalabalık sofralar ve bolca huzur… İşte Gürcistan kıyısından yeme-içme, gezme-görme notlarım.

Sadece bir buçuk saat yol alarak, huzura kavuşmak mümkün… Gürcistan’ın Karadeniz kıyısındaki Batum’dan bahsediyorum. Acara Özerk Cumhuriyeti’nin yönetim merkezi olan tenha, şirin ama oldukça lezzetli bir liman kenti. Üstelik Hopa üzerinden pasaportsuz vizesiz direkt ulaşım kolaylığı da var. Uçakla ulaşım bir buçuk saat. Süre olarak akşam trafiğinde Karaköy’den Etiler’e dönüşten daha kısa. Kent çok sakin, sessiz, huzurlu. Lezzetli bir hafta sonu molası vermek için ideal bir yer.

Yenmesi gerekenler
Elarci: Bu bir peynirli mısır unu aslında, ancak ustalar bunu yaparken, peyniri öyle bir zamanlamayla ekleyip harmanlıyorlar ki, kıvamı mükemmel oluyor. Harcı yoğurma işlemini elle yapıp aynen bizdeki lokma dökme işlemi gibi elle porsiyonluyorlar. Yanında da harço denilen hafif sulu bir etle servis ediliyor. Tadı nefis.

Haçapuri: Sabah, öğle, akşam demeden herkesin bayıldığı bir hamurişi bu. Üzerinde yöresel bir peynirle fırına veriliyor, yumuşacık kıvamıyla masaları şenlendiriyor.

Badricani: Hemen hemen her sofraya ilk gelen tabak, ince dilimlenmiş patlıcanlar, kızartılıyor ve hafif çemenli bir harçla ara katları doldurulup, bohça haline getiriliyor, son derece lezzetli bir başlangıç.

Sofranın lideri Tamada
Gürcü masaları ve yeme-içme hayatı hep kalabalık. İster büyük ister küçük, her masanın bir lideri yani bir ‘tamada’sı var. Tamada masaya yön veren, her kadeh kaldırışta kısa bir konuşma yapan ve masada en saygı duyulan kişi demek. Gürcü sofralarında şarap en klasik sofra içeceği. Tamada her kadeh kaldırışta, ne üzerine kadeh kaldırdıklarına dair kısa bir konuşma yapıyor ve ilk kadehi her zaman sonuna kadar içip bitiriyor. İlk kadeh şükretmek için, ikinci barış için, üçüncü aşk için, dördüncü geçmişteki aile büyükleri için, beşinci gelecekte doğacak çocuklar için, altıncı Gürcü kültüründe kutsal sayılan kadınlar için, yedinci kadeh dostlar için… diye gidiyor bu sıralama. Kadeh yarılansa bile tamada tarafından hemen dolduruluyor, tamamen bitmesi beklenmiyor. Uzun, keyifli ve kalabalık sofralar için güzel bir ritüel.

Haftanın tarifi : Beyaz peynirli sufle

50 gram tereyağını eritin.
Fırını 175 dereceye ayarlayın.
Geniş bir kapta erimiş tereyağını, sütü, 1 şişe sodayı ve 4 yumurtayı iyice karıştırın. Tuz, pulbiber ve 1/2 muskat rendesini ilave edin.
Yufkaları elinizle kopararak ufak parçalara ayırın ve bu yufka parçalarını da sıvı karışıma ekleyin. Beyaz peyniri ufalayarak içine atın. Yufkaların karışımı iyice çekmelerini sağlayın. İsterseniz ince doğranmış taze soğanları ilave edin, karıştırın.
Fırın kabınıza yufkayı boşaltın.
175 derecede ısıttığınız fırında 30-40 dakika üzeri kızarıp kabarana kadar pişirin.

Palamutlar nerede?

Balık av sezonu sonrasında denizlerimizde bolca balık olsun diye geçen yıl 974 adet işaretlenmiş palamut, Türkiye’nin farklı yerlerinden denize bırakıldı. Amaç balıkların güzergâhlarını takip edebilmek. Samsun’da bırakılan bir balık Bartın’da yakalanınca, bir balığın denizde 324 kilometre yol aldığını gözlemleyebilmek adına çok başarılı bir deney bu. Hedef üç yılda 4 bin 500 palamutu işaretleyip denize salmak. Bu şekilde denizlerimizdeki balıkların göç yolları araştırılacak ve keşfedilecek. İşin güzel tarafı, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın tüm projeyi gerçek balıkçılarla birlikte yürütüyor olması. Anlayacağınız bu, masa başı istatistik veri işi değil, tamamen sahada hayat bulan gerçek bir proje. Detaylar için www.palamutlarnerede.org adresine bakınız.