Arda TÜRKMEN – Hürriyet Pazar 18 Mayıs 2014
Bir sos bin ayıbı örter
Hangi sos hangi biberle yapılır? Acıseverlerin mutfağında muhakkak bulundurması gereken soslar hangileri?
Sarmısaklı acı sos
Acı tatlı sosa göre daha yoğun bir sos, ekmeğe sürülebilir bir kıvamda. Yine aynı şekilde evde kendi imkânlarınızla yapabileceğiniz, üretimi kolay bir sos. Sarmısak, acı biber, sirke ve farklı malzemeler katılarak hazırlanıyor. İster acısını fazla sarmısağını az yapın. Ya da tam tersini. Küçük kavanozlarda satılan bu sos kırmızı etlere, deniz ürünlerine ve Uzakdoğu yemeklerine çok yakışıyor.
Yeşil, kırmızı ve sarı köri ezmesi
Hint ve Tayland mutfağına ait, taze baharatlarla yapılan bir sos türü. 3 farklı renk ve lezzete sahip. Sarı az acı, yeşil orta acı, kırmızıysa çok acı. Yemeklerin yanında dip sos olarak kullanılabilecek bir sos değil. Yemekleri yaparken istediğiniz acılık derecesine bağlı olarak yemeğinize ilave etmeniz gereken bir ezme türü. Yeşil olanın üretiminde yeşil acı biber, kırmızı ol 20 farklı tür kırmızı biber kullanılıyor.
Tatlı acı sos
Hafif akışkan kıvamlı, beyaz etlere en yakışanı, Uzakdoğu mutfağının baştacı. Acıbiber, ketçap, sirke gibi birçok malzemeyle farklı varyasyonlarda hazırlanıyor. Evde hazırlaması basit. Piyasada Fransız ve Tayland markalarının yaptığı hazır soslar bulmakta mümkün.
Louisiana
‘Cayenne’ denilen kırmızı uzun arnavutbiberine benzeyen bir biberin, sirke ve farklı içeriklerle dinlendirilmesiyle üretilir. Markanın adı ürettiği acı sosla o kadar özdeşleşti ki bir çok marka ‘Louisiana’ adına soslar üretmeye başladı.
Acısso
Hepimizin diline pelesenk olan bu sos, aslında bir marka adından türeyerek dilimize yerleşti. Uzun kırmızı acıbiberlerden üretilir, Türkiye’de bulunması en kolay acı sostur.
Tatlı acı sos
Hafif akışkan kıvamlı, beyaz etlere en yakışanı, Uzakdoğu mutfağının baştacı. Acıbiber, ketçap, sirke gibi birçok malzemeyle farklı varyasyonlarda hazırlanıyor. Evde hazırlaması basit. Piyasada Fransız ve Tayland markalarının yaptığı hazır soslar bulmak da mümkün.
Evde yapmalık taneli, acılı biber reçeli
Acılı sosları evde yapmak kısmen kolay: Kaliteli bir domates, ağır acısı olan bir biber, biraz zeytinyağı ve biraz da sabırla kıvamlı, lezzetli bir acı sos elde edebilirsiniz. Gelin, bu işi bir adım ileriye taşıyalım, ev usulü acı biber reçeli için mutfağa girelim.
Ne lazım?
20 adet kırmızı chili biberi, 750 gram tozşeker, 1.5 – 2 bardak su yarım limonun suyu
Nasıl yapılır?
Biberleri uzunlamasına ikiye bölün. 5 tanesini çekirdekleriyle bırakıp diğer tüm biberlerin çekirdeklerini çıkartın. (Hatırlatalım: Biberi acı yapan içindeki tohum çekirdeklerdir) Biberlerinizi ince ince doğrayın, tozşekeri de ekleyerek hafifçe elinizle yoğurun. Yarım saat bu şekilde beklettikten sonra şekeri ve biberi tencereye alın, üzerine su ekleyin ve orta ateşte tıkırdatmaya başlayın. Ara ara üzerinde biriken köpüğü bir kaşıkla üzerinden alın.
45 dakika – 1 saat kadar orta/kısık ateşte tıkırdatın daha sonra ocaktan alın ve limon suyunu ekleyip soğumaya bırakın. Şeker miktarı ya da biberlerin çekirdekli adedini arttırarak sosunuzun acılığını ya da tatlılığını damak tadınıza göre ayarlayabilirsiniz.
Kullanım kılavuzu
İsterseniz ızgara tavukla isterseniz nötr bir sütlü tatlıyla servis edin. Kahvaltıda tereyeğlı ekmek üzerine sürerek de yiyebilirsiniz.
Yorumlar